εμπειρια Μπυρας

Κείμενο: Μανωλης Καλατζής
 

Έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια, από τότε που οι πολύτιμοι καρποί της γης ζυμώθηκαν για πρώτη φορά μέσα σε ένα βαρέλι, για να μετατραπούν στο πέρασμα του χρόνου σε ένα από τα πλέον δημοφιλή ποτά σε ολόκληρο τον κόσμο. Αρκούσε ένα ξεχασμένο βρεγμένο καρβέλι κριθαρένιου ψωμιού για να αρχίσει μια ζύμωση, την οποία οι άνθρωποι παρατήρησαν και εξέλιξαν.

Η μπίρα, το δημοφιλέστερο ποτό στον κόσμο, πρωτοεμφανίστηκε πριν από περίπου 5.500 με 6.000 χρόνια. Οι Μεσοποτάμιοι ήταν αυτοί που αρχικά ανέπτυξαν τον τρόπο παρασκευής της, ενώ αργότερα οι Αιγύπτιοι ήταν εκείνοι που, υπό την αιγίδα του Φαραώ, τη βελτίωσαν σε μεγάλο βαθμό και την εξήγαγαν στα γειτονικά κράτη και στην Ευρώπη, γύρω στο 2000 π.Χ. Η ζυθοποίηση στις ευρωπαϊκές χώρες ήταν δουλειά των γυναικών, οι οποίες παράλληλα με το ψωμί έφτιαχναν και την μπίρα, μιας και τα υλικά ήταν τα ίδια! Συχνά, μια γυναίκα που έφτιαχνε πολύ καλή μπίρα γινόταν περιζήτητη νύφη, αποκτώντας το σεβασμό των αντρών, ενώ οι πρώτες μπιραρίες στην ιστορία ήταν τα σπίτια των γυναικών αυτών, όπου μαζευόταν ο κόσμος για να πιει και να αγοράσει μπίρα.

Στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ., η παραγωγή της μπίρας πέρασε και στα Mοναστήρια, όπου οι μοναχοί είχαν βρει ένα εξαιρετικό ποτό για να συνοδεύουν τα γεύματά τους αλλά και τις ημέρες της νηστείας τους, καθώς η μπίρα ήταν ιδιαίτερα θρεπτική. Λίγο αργότερα, άρχισαν να την εμπορεύονται, με αποτέλεσμα να «ανθίσουν» γύρω στις 400 με 500 μοναστηριακές ζυθοποιίες, μόνο στη Γερμανία. Ωστόσο, μόλις οι ανώτατοι άρχοντες της εποχής διαπίστωσαν τα κέρδη της, φορολόγησαν σε τέτοιο βαθμό τις μοναστηριακές ζυθοποιίες, με αποτέλεσμα το κλείσιμο των περισσοτέρων.

ΟΙ ΜΑΓΙΣΣΕΣ Της ΜΠΙΡΑΣ ΚΑΙ Η ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ

Εκείνη την εποχή οι Σκανδιναβοί και οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν κατά την παρασκευή της μπίρας ένα μείγμα από βότανα και φυτά, ονομασμένο «gruit» ή «grut», το οποίο περιείχε –μεταξύ άλλων– γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μούρα, σπόρους και πολλά άλλα. Κάποια από αυτά τα φυτά ήταν όμως δηλητηριώδη, δίνοντας άσχημη γεύση στην μπίρα και δημιουργώντας ενίοτε παρενέργειες σε εκείνους. Έτσι, σε μια εποχή γεμάτη δεισιδαιμονίες, οι γυναίκες που τις έφτιαχναν θεωρήθηκαν μάγισσες (!) και πολλές από αυτές κάηκαν στην πυρά, με το τελευταίο συμβάν να χρονολογείται το 1591 μ.Χ. Οι γυναίκες αυτές έμειναν στην ιστορία ως οι «μάγισσες της μπίρας».

Τα παραπάνω άλλαξαν στα τέλη του 16ου αιώνα, με την ευρεία χρησιμοποίηση του λυκίσκου στη δημιουργία της μπίρας, ενώ από το 1516 ο δούκας της Βαυαρίας Wilheim IV είχε καθιερώσει με νόμο τις προδιαγραφές παρασκευής μπίρας, με κύρια συστατικά το ύδωρ, τη βύνη και το λυκίσκο. Και κάπως έτσι, η μπίρα έγινε καθημερινή οικιακή ενασχόληση, μοναστηριακό διακόνημα, τέχνη που «μοιράστηκε» σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι παραλλαγές της αμέτρητες, η γεύση της απαράμιλλη και η φήμη της παγκόσμια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα, στην τοποθεσία Σκαλιά της Κισσόνεργας Κύπρου, πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφών μια σημαντική ανακάλυψη: οι αρχαιολόγοι εντόπισαν –μεταξύ άλλων ευρημάτων– κατάλοιπα από παρασκευαστήριο μπίρας, το οποίο ήταν σε χρήση πιθανώς κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού (τέλη της 3ης χιλιετίας π.Χ.). Από τότε έως και σήμερα, η Κύπρος έχει το δικό της μυστικό στην παραγωγή μπίρας. Είναι η ίδια η γη της που «γεννάει» το κριθάρι, το λυκίσκο και το κρυστάλλινο νερό, βασικά συστατικά της καλής μπίρας.

ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΚΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΦΗΜΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΦΩΤΙΑΔΗ

Ήταν την περίοδο του Μεσοπολέμου, και συγκεκριμένα το 1937, όταν ακούστηκε για πρώτη φορά ο βρυχηθμός της μπίρας «Λέων», ο οποίος έμελλε να μετατραπεί σε ένα θρύλο που ξεπέρασε γρήγορα τις ακτές του νησιού. Το 2013 και το 2016, το «λιοντάρι» του ομίλου Φωτιάδη, που διαθέτει ένα από τα πλέον σύγχρονα ζυθοποιεία στην Κύπρο, αναγνωρίστηκε ως κορυφαία μπίρα από το Διεθνές Ινστιτούτο Γεύσης και Ποιότητας (iTQi) στις Βρυξέλλες, αποσπώντας τον τίτλο Superior Taste και έχοντας προηγουμένως αναμετρηθεί με εκατοντάδες άλλες ετικέτες από ολόκληρο τον κόσμο. Η «Φώτος Φωτιάδης Ζυθοποιία», η μία από τις δύο μεγάλες εταιρείες ζυθοποιίας στο νησί (η άλλη είναι η ΚΕΟ PLC), έχει δώσει διαπιστευτήρια ποιότητας και γεύσης στην παρασκευή μπίρας. Το 1969 η δανέζικη Carlsberg, η Νο1 μπίρα στον κόσμο, επέλεξε την εν λόγω εταιρεία, προκειμένου να παράγει και να εμφιαλώνει το προϊόν της. Ήταν η πρώτη φορά που το «υγρό διαμάντι της Δανίας» έπαιρνε άδεια να παρασκευαστεί έξω από τα σύνορα της σκανδιναβικής χώρας. Πριν από δύο χρόνια, το 2016, η Carlsberg παρουσίασε αποκλειστικά στην Κύπρο την Classic έκδοσή της, ενθουσιάζοντας όσους δοκίμασαν την crafted εκδοχή της παραδοσιακής συνταγής. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ή συγκυριακό το γεγονός ότι κάθε χρόνο, με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, η κατανάλωση μπίρας στην Κύπρο εκτοξεύεται στα ύψη. Οι επισκέπτες του νησιού μαζί με τους ντόπιους, που γνωρίζουν καλά τα μυστικά της θεσπέσιας γεύσης της Carlsberg και της «Λέων», επιλέγουν να δοκιμάσουν και να γίνουν πιστοί φίλοι της κορυφαίας κυπριακής μπίρας. Η παράδοση, με το πέρασμα των χρόνων, έγινε το must των διακοπών και ένα από τα βασικότερα συστατικά του κυπριακού μεσογειακού καλοκαιριού!

MOTTO

Το 1937 ακούστηκε ο βρυχηθμός της μπίρας «Λέων», ο οποίος ξεπέρασε γρήγορα τις ακτές του νησιού.

THE MICRO BREWERIES OF CYPRUS

Aphrodite’s Rock Brewing Company

Λάτρεις της μπίρας από ολόκληρο τον κόσμο ανακήρυξαν, στο δημοφιλές αμερικανικό site Vinepair, ως καλύτερη ζυθοποιία την Aphrodite’s Rock Brewing Co. Πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση που απασχολεί καλά καταρτισμένο προσωπικό και πολύ έμπειρους ζυθοποιούς από τη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ, καθώς και ντόπιο προσωπικό, που τους ενώνει το όνειρο να δημιουργούν και να παράγουν μια μεγάλη ποικιλία όπως οι «Island Beers» και «Artisan Ales». Δοκιμάστε τις μπίρες αυτές, κάνοντας μια βόλτα στο εν λόγω ζυθοποιείο και ξεναγηθείτε δωρεάν στις εγκαταστάσεις του!

Info: Polis Road, Pafos, tel.: +357 26101446

«Pivo» brewery

Το εν λόγω ζυθοποιείο λειτουργεί στη Λευκωσία και αποτελεί πόλο έλξης για ντόπιους και τουρίστες που επισκέπτονται το χώρο του. Η ιδέα ξεκίνησε από τους 4 ιδιοκτήτες του και υλοποιήθηκε το 2015 σε ένα αρχοντικό του 1910 στην περιοχή της Φανερωμένης, το οποίο ανακαινίστηκε για να φιλοξενήσει τους λάτρεις της μπίρας. Η παραγωγή τους, πέρα από την ξανθή Lager, περιλαμβάνει Weiss και Ales, ενώ παράγουν και κάποιες εποχιακές.

Info: 36 Asklipiou str., Nicosia, tel.: +357 22377088

Prime Microbrewery

H Prime Microbrewery παράγεται στη Σωτήρα της ελεύθερης Αμμοχώστου και από το 2012 έχει ξεκινήσει το ταξίδι της στην κυπριακή αγορά, προσελκύοντας αρκετούς καταναλωτές. Πρόκειται για μια μπίρα που παράγεται εξ ολοκλήρου στην Κύπρο με φυσικά προϊόντα μέσα σε ένα ελεγχόμενο, οικολογικό περιβάλλον, ενώ οι σπόροι της βύνης που χρησιμοποιούνται είναι 100% φυσικοί, κάτι που απο-δεικνύεται από το γεγονός ότι μετά τη χρήση τους δίνονται σε ντόπιους κτηνοτρόφους ως τροφή για τα ζώα τους!

Info: Industrial Area, Sotira Famagusta, tel.: +357 23826130

Hula Hops Brewing

Το ζυθοποιείο Hula Hops Brewing δημιουργήθηκε το 2015 από 3 λάτρεις της μπίρας, σε μια προσπάθεια να φέρουν στην κυπριακή αγορά υψηλής ποιότητας μπίρες craft με δικούς τους γευστικούς πειραματισμούς. Στην κυπριακή αγορά από το συγκεκριμένο ζυθοποιείο κυκλοφορούν δύο είδη μπίρας: Μία κλασική σταρένια και μία India Pales.