επενδυστε στην Κυπρο

Kείμενο: Νίκος Κοντόπουλος
 

Πέντε χρόνια µετά τον οικονοµικό «χειµώνα» του 2013, λίγα πράγµατα έχουν µείνει να τον θυµίζουν! Η γρήγορη έξοδος από το πρόγραµµα προσαρµογής, η αξιολόγηση των κρατικών οµολόγων σε επενδυτική βαθµίδα, η µείωση της ανεργίας και το ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον έχουν αναθερµάνει το οικονοµικό κλίµα, καθιστώντας το νησί και πάλι αυτό που ήταν πάντα: κέντρο υπηρεσιών υψηλής ποιότητας, µε αξιόλογες ευκαιρίες τόσο για επιχειρηµατικά όσο και για ιδιωτικά χαρτοφυλάκια. Άλλωστε, η Κύπρος φηµίζεται ως κράτος για την ελάχιστη γραφειοκρατία, αλλά και τις διευκολύνσεις που παρέχει, ενώ, λόγω του µεγέθους της οικονοµίας της, µπορεί να µετατρέπει τις αδυναµίες και τα κενά σε προκλήσεις και τις προκλήσεις σε ευκαιρίες.

Στο νησί, οι επιχειρήσεις και το τραπεζικό σύστηµα αποτελούν τοµείς που είναι άρρηκτα συνδεδεµένοι και λειτουργούν παράλληλα και συµπληρωµατικά. Στο ερώτηµα, λοιπόν, γιατί να επιλέξει κάποιος να επενδύσει στην Κύπρο, η απάντηση δεν είναι µία. Είναι πολλές και δεν είναι όλες προφανείς. Ο ήλιος; Η θάλασσα; Σίγουρα ναι, αλλά από µόνα τους δεν εγγυώνται την επιτυχία. Όπως σηµειώνει ο διευθύνων σύµβουλος της Bizserve Consultants, Χριστόφορος Κουτουρούσης, «µπορεί να ακούγεται κοινότοπο, αλλά η Κύπρος αποτελεί πύλη προς τις αγορές της ΕΕ και περιφερειακές αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής και παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε αγορές µε τις οποίες έχουν δηµιουργηθεί επιχειρηµατικοί δεσµοί στην Ανατολική Ευρώπη».

Το εξπρές του τουρισµού

Ας πάρουµε τα πράγµατα από την αρχή. Πρώτο σηµείο επαφής του ξένου επενδυτή στην Κύπρο είναι ο Invest Cyprus-CIPA (Cyprus Investment Promotion Agency), ο οποίος καθίσταται ένας πολύτιµος και αξιόπιστος εταίρος καθ’ όλη τη διάρκεια διερεύνησης και υλοποίησης µιας επένδυσης. Ο γενικός διευθυντής του Invest Cyprus, Γιώργος Καµπανέλλας, επισηµαίνει πως χαρακτηριστικό παράδειγµα ενδιαφέροντος για επενδύσεις αποτελούν «τα επενδυτικά ταµεία, ο αριθµός των οποίων αυξάνεται ετησίως µε αξιοσηµείωτο ρυθµό ύψους περίπου 18%. Η πρόσφατη ψήφιση των πέντε σχετικών νοµοσχεδίων προς ενίσχυση του νοµικού πλαισίου που τα διέπει καθιστά την Κύπρο έναν από τους πιο ανταγωνιστικούς προορισµούς για εγγραφή επενδυτικών ταµείων στην Ευρώπη».

Mε την RCB (Russian Commercial Bank) να έχει καταστεί ακόµη ένας σηµαντικός πυλώνας στήριξης επιχειρήσεων, ο Χριστόφορος Στυλιανίδης, επικεφαλής του Τµήµατος Εταιρικού Δανεισµού της τράπεζας, αξιοποιώντας την εµπειρία επενδύσεων µέσα από τον τραπεζικό τοµέα, αναφέρει ότι η τράπεζα αξιολογεί αιτήµατα για δανειοδότηση που εµπίπτουν σε ορισµένους τοµείς, οι οποίοι παρουσιάζουν καλές ευκαιρίες. Πρόκειται για τον τοµέα του τουρισµού σε επίπεδο ξενοδοχείων και εστίασης, τις εξαγωγές, το λιανικό εµπόριο αλλά και το πεδίο της ενέργειας µε τη δηµιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων.

Ο τοµέας του τουρισµού παρουσιάζει σηµαντικές προοπτικές για επενδύσεις, καθώς τα τελευταία χρόνια οι αφίξεις σπάνε το ένα ρεκόρ µετά το άλλο. Το 2018 (µέχρι τον Οκτώβριο) επισκέφθηκαν την Κύπρο περίπου 2.800.000 τουρίστες, ποσοστό αυξηµένο κατά 8% σε σχέση µε πέρυσι. Υπολογίζεται ότι την επόµενη δεκαετία ο αριθµός των αφίξεων θα ξεπερνάει τα 5 εκατοµµύρια ετησίως. Πρόκειται για επισκέπτες υψηλής οικονοµικής επιφάνειας, οι οποίοι επιλέγουν την Κύπρο λόγω των πολυτελών ξενοδοχειακών υποδοµών, του κλίµατος, της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και λόγω της πολιτικής σταθερότητας που θωρακίζεται από τη συµµετοχή της στην ΕΕ. Την ίδια στιγµή, σύµφωνα µε µελέτη του World Travel & Tourism Council-WTTC, µέχρι το 2028 αναµένεται πως τα έσοδα από τον τουρισµό θα αποτελούν το 29% του ΑΕΠ της Κύπρου.

Ερχόµενοι σε έναν άλλο τοµέα, η Ισαβέλλα Ευριπίδου της Ifsa Experts επισηµαίνει πως «ένας κερδοφόρος τοµέας είναι οι επενδυτικές εταιρείες, τα investment funds και ο τοµέας των ακινήτων», ο οποίος, σε συνδυασµό µε αυτόν του τουρισµού, αναπτύσσεται ραγδαία, δηµιουργώντας σηµαντική δυναµική ανάπτυξης της κυπριακής οικονοµίας, η οποία µέχρι το 2020 εκτιµάται πως θα «τρέχει» µε µέσο ρυθµό πάνω από 3% σε πραγµατικούς όρους. Τα τρία τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση έχει δώσει σηµαντικά κίνητρα για επενδύσεις στο real estate. Πολυώροφα κτίρια στις µεγάλες πόλεις, καζίνο-θεµατικό πάρκο, εµπορικά κέντρα, πολυτελή συγκροτήµατα κατοικιών, µαρίνες και ξενοδοχεία προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Ενδεικτικά αναφέρεται πως τους πρώτους τέσσερις µήνες του 2018, σύµφωνα µε τη Στατιστική Υπηρεσία, οι άδειες οικοδοµής που εκδόθηκαν παρουσίασαν αύξηση 6,6% σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο του 2017, ενώ η συνολική αξία των αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 27,5% και το συνολικό εµβαδόν κατά 24,5%. Παράλληλα, ο αριθµός των οικιστικών µονάδων παρουσίασε αύξηση της τάξης του 22,3%. Με τη µείωση των τραπεζικών καταθετικών επιτοκίων, σε σχέση µε το παρελθόν, η απόδοση ενός ακινήτου, που προσφέρεται προς ενοικίαση, γίνεται ελκυστικότερη και λιγότερο επισφαλής, αφού υπάρχει ζήτηση που ξεπερνά την προσφορά.

Με ανοικτά πανιά

Οι επιλογές, ωστόσο, διευρύνονται συνεχώς. Όπως σηµειώνει ο γενικός διευθυντής της NetU Δηµήτρης Νησιώτης, «ο τοµέας της ναυτιλίας ήταν και παραµένει αρκετά ανταγωνιστικός, καθώς ο κυπριακός στόλος είναι ο 11ος µεγαλύτερος στον κόσµο και 3ος µεγαλύτερος στην ΕΕ, ενώ το νησί θεωρείται το µεγαλύτερο κέντρο πλοιοδιαχείρισης στην Ευρώπη και τρίτο παγκοσµίως».

Πέραν των παραδοσιακών κλάδων, σηµαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τοµέας της εκπαίδευσης. Η αναγνώριση ιδιωτικών πανεπιστηµίων, µε πολύ υψηλή ποιότητα παροχής τριτοβάθµιας και µεταπτυχιακής εκπαίδευσης, έχουν δηµιουργήσει ένα νέο και πολύ υποσχόµενο τοµέα επενδύσεων. Η προσέλκυση φοιτητών από δεκάδες χώρες έχει καταστήσει την εκπαίδευση «βαριά βιοµηχανία» για την Κύπρο, η οποία παράλληλα ανοίγει το πεδίο για επενδύσεις στην έρευνα και την τεχνολογία. Λόγω της παροχής µαθηµάτων στην αγγλική γλώσσα, τα ιδιωτικά πανεπιστήµια της Κύπρου αποκτούν πρόσβαση σε µια αγορά της τάξης των 5 δισ., έχοντας να συναγωνιστούν τη Βρετανία, την Ιρλανδία, την Αυστραλία και τη Σιγκαπούρη.

Το ίδιο συµβαίνει και στον τοµέα της Υγείας, µε τη λειτουργία δεκάδων ιδιωτικών νοσοκοµείων και κλινικών. Εκτιµάται πως µε την εφαρµογή του ΓΕΣΥ (Γενικό Σύστηµα Υγείας) η αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τοµέα θα εκτοξευθεί, δηµιουργώντας την ανάγκη για επέκταση και ενίσχυση του κλάδου µε νέες µονάδες. Οι επενδύσεις στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, στων οποίων την επένδυση αναφέρεται ως ευκαιρία ο Χριστόφορος Στυλιανίδης της RCB, παρουσιάζει µεγάλο ενδιαφέρον καθώς οι στόχοι που έχουν τεθεί για τη χρήση τους, µε σταθµό το 2020, δεν έχουν ακόµη επιτευχθεί και αυτό σηµαίνει την ανάγκη για νέες επενδύσεις µε άµεσα οφέλη. Για παράδειγµα, η Κύπρος στον τοµέα παραγωγής ηλεκτρισµού βρίσκεται στο 8,5% από χρήση ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, ενώ ο στόχος και η δέσµευση έναντι της ΕΕ είναι το 16%. Υπολογίζεται πως τα επόµενα 2 χρόνια θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους 150 εκατ. ευρώ για ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα) και ακόµα 180 εκατ. ευρώ για έλευση φυσικού αερίου που θα χρησιµοποιηθεί για ηλεκτροπαραγωγή. Εκ των πραγµάτων, δηµιουργούνται σηµαντικές προοπτικές για επένδυση στον τοµέα της ενέργειας µε αξιόλογα κίνητρα που ελαχιστοποιούν το ρίσκο.