Η Πρόεδρος της κυπριακής Βουλής αποκαλύπτει τους λόγους που την οδήγησαν στην πολιτική, τους τρόπους ενίσχυσης της παρουσίας των γυναικών στα κοινά αλλά και όλα όσα οφείλει η δική µας γενιά στις επόµενες.
Συνέντευξη: Ιωάννα Χριστοδούλου
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Μηνά
Τόσο το νεαρό της ηλικίας όσο και το φύλο σας, σε σχέση µε το αξίωµά σας, έχουν σχολιαστεί ποικιλοτρόπως. Πώς αισθάνεστε κάθε φορά που µια κριτική στοχεύει σ’ αυτά;
Η κριτική είναι θεµιτή. Καθένας και καθεµία δικαιούται να έχει τη δική του/της άποψη και να κρίνει ανάλογα. Αυτό που είναι αθέµιτο είναι να προδικάζουµε απόψεις και θέσεις αναπαράγοντας στερεότυπα ή να λειτουργούµε µε τρόπο υποτιµητικό και απαξιωτικό απέναντι σε οποιοδήποτε άτοµο µε βάση φυλετικά, ηλικιακά, κοινωνικά ή άλλα κριτήρια, ασχέτως ικανοτήτων και δυνατοτήτων. Τέτοιες κριτικές δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να τις αφήνουµε να λειτουργούν αποτρεπτικά, αλλά µόνο να µας πεισµώνουν, ούτως ώστε να αποδεικνύουµε καθηµερινά ότι µπορούµε να συµβάλλουµε εξίσου στην προστασία και ισχυροποίηση του κράτους δικαίου και στην αντιµετώπιση των µικρών και µεγάλων προκλήσεων που έχουµε να διαχειριστούµε. Στο τέλος της ηµέρας, όλες και όλοι κρινόµαστε από το αποτέλεσµα µε αδιαµφισβήτητη µονάδα µέτρησης το έργο και τις πράξεις µας.
Ήταν αναµενόµενη εξέλιξη στην πορεία σας η ενεργή ενασχόλησή σας µε την πολιτική; Φανταστήκατε ποτέ στο παρελθόν τον εαυτό σας στη θέση που είστε σήµερα;
Πίστευα πάντοτε και εξακολουθώ να πιστεύω στην ενεργή συµµετοχή. Έχοντας έντονη θέση και άποψη για όσα διαδραµατίζονταν γύρω µας δεν µπορούσα να κρατήσω παθητική στάση σε αυτά που µε απογοήτευαν και τα οποία πίστευα ότι έπρεπε να αλλάξουν. Και αν πραγµατικά θέλουµε να συµβάλουµε στην αλλαγή και να βελτιώσουµε τα πράγµατα προς το καλύτερο χρειάζεται να είµαστε µέρος αυτής. Για αυτό το λόγο, από νωρίς είχα έντονη συµµετοχή στα κοινά, αρχικά µέσω του εθελοντισµού και στη συνέχεια διεκδικώντας συγκεκριµένες ιδιότητες και θέσεις. Βεβαίως, η πραγµατικότητα είναι ότι ποτέ δεν πέρασε ούτε καν ως σκέψη από το µυαλό µου ότι θα βρισκόµουν σήµερα στη θέση της Προέδρου της Βουλής, µια θέση πολύ τιµητική και µε µεγάλη ευθύνη για όλα όσα χρειάζεται να γίνουν για τους πολίτες. Στην πολιτική δεν πρέπει να βλέπουµε το αξίωµα, αλλά την ιδέα και, χτίζοντας γέφυρες και συνεργασίες, να βρίσκουµε τον τρόπο ώστε να είµαστε παραγωγικοί και ωφέλιµοι για τον τόπο µας.
Η πολιτική είναι γένους θηλυκού. Γιατί υπερτερούν οι άντρες;
Η απάντηση είναι απλή. Γιατί ζούµε σε µια ανδροκρατούµενη κοινωνία µε βαθιά ριζωµένα στερεότυπα και προκαταλήψεις και δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια δεν έχουµε κατορθώσει να απαλλαχτούµε από αυτά. Χρειάζεται αυτά τα στερεότυπα να απαλειφθούν, να σπάσουν γυάλινες οροφές, να δοθούν ίσες ευκαιρίες και έτσι να ισχυροποιηθεί η δηµοκρατία και το κράτος δικαίου. Δεν µπορούµε να κάνουµε λόγο για συµµετοχική δηµοκρατία και συµπεριληπτική κοινωνία όταν το 50% του πληθυσµού υποεκπροσωπείται ή δεν συµµετέχει εξίσου στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Αυτό συνιστά δηµοκρατικό έλλειµµα, γι’ αυτό και χρειάζεται µε αποφασιστικά µέτρα και πολιτικές να υπηρετήσουµε τη δηµοκρατία, την πολυφωνία, την ισότητα, την ελευθερία όπως απαιτείται. Μόνο µε αυτόν τον τρόπο θα µπορέσουµε να απολαύσουµε µια κοινωνία ισότιµη, δίκαιη και ανεκτική στη διαφορετικότητα.
Με ποιους τρόπους και µε ποιες πρωτοβουλίες θα µπορούσε να ενισχυθεί η παρουσία των γυναικών στα κοινά;
Χρειάζονται τοµές. Δεν αρκεί να κάνουµε λόγο µόνο για ποσοστώσεις. Χρειάζονται οριζόντιες και ολιστικές ρυθµίσεις και πολιτικές, οι οποίες θα ενθαρρύνουν τις γυναίκες να διεκδικήσουν τη θέση που τους αξίζει, αλλά βεβαίως και να επιλεγούν στη συνέχεια. Σηµαντική συνισταµένη σε αυτή την εξίσωση η εκπαίδευση, η οποία µπορεί να συµβάλει καταλυτικά στη διαµόρφωση θέσεων, απόψεων και χαρακτήρων, ενισχύοντας τη σηµαντικότητα της έµφυλης διάστασης σε όλους τους τοµείς. Χρειάζεται να προάγονται εξίσου γυναικεία πρότυπα και αυτά να προβάλλονται και να αναπαράγονται από τα ΜΜΕ. Χρειάζεται, επίσης, να υπάρξουν δοµές και πολιτικές συµφιλίωσης της επαγγελµατικής µε την προσωπική ζωή, να γίνουν οριζόντιες ρυθµίσεις, όπως για παράδειγµα η διασύνδεση του προϋπολογισµού κάθε υπουργείου µε την πορεία υλοποίησης τέτοιων πολιτικών, και ευρύτερα το θέµα να τεθεί πλέον ως ζήτηµα προτεραιότητας. Παράλληλα, απαραίτητες είναι δράσεις και πρωτοβουλίες, ούτως ώστε να επιτευχθεί ενηµέρωση και η κοινωνία των πολιτών να καταστεί συµµέτοχη σε αυτή τη σηµαντική προσπάθεια που µας αφορά όλες και όλους.
Σε µία έντονη περίοδο για το παγκόσµιο στερέωµα, ποια είναι για εσάς η µεγαλύτερη πρόκληση από τη θέση που βρίσκεστε;
Η µεγαλύτερη πρόκληση είναι µε συνεργασίες και συνέργειες αλλά και µε προσήλωση σε θέµατα αρχών και αξιών να µπορέσουµε να οικοδοµήσουµε ένα ασφαλέστερο, δικαιότερο και ισότιµο µέλλον για τις επόµενες γενιές. Να αντιµετωπίσουµε την ευρύτερη απαξίωση των πολιτικών, της πολιτικής και των ίδιων των θεσµών µε αµεσότητα, διαφάνεια και ειλικρινή ανταπόκριση στα αιτήµατα των πολιτών και στις προκλήσεις που έχουµε να διαχειριστούµε. Είναι απαραίτητο να κατανοήσουµε ότι χρειάζεται να διασφαλίσουµε ένα καλύτερο αύριο, ένα πιο ανθρώπινο αύριο για τα παιδιά µας, χωρίς διακρίσεις, στερεότυπα, αποκλεισµούς και ανισότητες. Το χρωστάµε στις γενιές που µεγαλώνουν µε φόβο και ανασφάλεια, στα παιδιά που βιώνουν τα συνεπακόλουθα της πανδηµίας, στα παιδιά του πολέµου που ζουν µε την αγωνία τους για επιβίωση.
Το τελευταίο διάστηµα παρακολουθούµε µια προσπάθεια εξωστρέφειας από τη Βουλή και µία επιπλέον ανάγκη επικοινωνίας µε τον κόσµο.
Αυτός είναι ο στόχος, να επενδύσουµε στη συµµετοχική δηµοκρατία µέσα από τη συνεχή ενηµέρωση του κόσµου. Η Βουλή των Αντιπροσώπων χρειάζεται να είναι προσεγγίσιµη και να επικοινωνήσει καλύτερα το έργο το οποίο παράγεται, ενισχύοντας τις διόδους επικοινωνίας από και προς τους πολίτες. Έτσι θα µπορέσουµε να υπηρετήσουµε καλύτερα το ρόλο και την αποστολή µας αλλά και να σπάσουµε το κέλυφος εσωστρέφειας που οµολογουµένως τη διακατέχει. Επιδίωξή µας είναι να οικοδοµήσουµε µια διαδραστική σχέση αλληλοτροφοδότησης µε την κοινωνία των πολιτών, προκειµένου να είµαστε σε θέση να αφουγκραστούµε τις ανάγκες και τους προβληµατισµούς ειδικότερα των νέων ανθρώπων, τους οποίους οφείλουµε να ενθαρρύνουµε να ασχοληθούν ενεργότερα και να συµµετέχουν ικανοποιητικότερα στα κοινά δρώµενα.
Ποιο θα θέλατε ιδανικά να είναι το αποτύπωµά σας φεύγοντας από αυτή τη θέση;
Η συνεχής προσπάθεια για µια νέα προοπτική, σε όλα τα επίπεδα που θα ενθαρρύνει περισσότερες γυναίκες και νέους ανθρώπους να συµµετέχουν ικανοποιητικά και διεκδικητικά στη δηµόσια ζωή.
Τι θα συµπληρώνατε στη φράση «Ο κόσµος θα ήταν καλύτερος αν…»;
Αν µπορούσαµε να αποδράσουµε από το µικρόκοσµο του «εγώ» µας και βλέπαµε τη µεγάλη εικόνα του «εµείς». Αν προβαίναµε σε παραδοχές και πραγµατικές αποτιµήσεις, αν φροντίζαµε να είµαστε περισσότερο ανθρώπινοι και προσεγγίσιµοι, τονίζοντας αυτά που µας ενώνουν και όχι οξύνοντας ή διογκώνοντας εκείνα που µας χωρίζουν.
